Ông Dũng năm nay 63 tuổi nhưng đã đến hơn 40 năm gắn bó với nghề làm dép cao su. Với ông, đây không phải là công việc kiếm sống, mà là nơi lưu giữ bao ký ức. By, những đôi dép cao su này đã đồng hành cùng các chiến sĩ, người dân Việt Nam vượt qua các cuộc chiến tranh.
Trên đường Quang Trung, cửa hàng ông Dũng bày bán hàng trăm đôi dép cao su với đủ kiểu dáng như: dép ngón, dép “xì pô”, dép quai hậu… với nhiều kích cỡ khác nhau. Giá bán dao động chỉ từ 20.000 đồng / đôi đến nhất là tiền mã hóa là 120.000đ / đôi.
Vừa gia đình những đôi dép vừa chén nước, ông Dũng, cách đây nửa thế kỷ, dọc tuyến QL1 Một đoạn qua tiểu khu Ba Đình (nay là phường Ngọc Trạo) có tới hàng của nhà chuyên sản xuất dép cao su . Đây cũng là nghề chính, mang lại thu nhập khá cho người dân.
“Những năm cấp, loại dép này rất được ưu tiên bởi các điểm nổi bật là độ ẩm, ma sát tốt, ít trơn trượt, không thấm nước… phù hợp với những con đường khó. Ngày ấy, có thời điểm các cửa hàng bán được cả đôi dép / ngày. Kỹ năng làm dép này rất đơn giản, nên nhà, người làm dép để làm việc cho các sạp nhỏ hơn ”, ông Dung kể.
Nhìn về phía xa xăm, ông Dũng bảo vệ, đó là những ký ức đẹp một thời. Giờ các loại dày dép mẫu mã đẹp, chúng sản xuất theo dây chuyền hiện đại, không có ai để ý đến loại dép cao su nữa. Chính vì vậy, cả phố hàng trăm con người trước đây sống bằng nghề làm dép cao su thì nay chỉ còn lại duy nhất ông.
Theo ông Dung, làm dép cao su không khó, nhưng người hỏi phải kiên nhẫn, tỉ lệ. Khó nhất công đoạn để tạo nên đôi dép là mở rộng quai dép. Quai dép phải đủ độ cong, trơn trượt và ôm chân thì mới đi được và chắc chân.
Do đó, khi làm người thợ phải liên tục thử chân đến khi thấy nêm nếm, vừa đạt yêu cầu. Cái hay của dép cao su là giữa quai và đế dép không cần thiết cứ nối kết nối mà được cố định nhờ vào sự giãn nở của cao su.
Lưu giữ ký ức
Với ông Dũng, nghề làm dép cao su bây giờ không mang lại giá trị kinh tế cho gia đình nhưng đó là niềm đam mê, tình yêu với nghề. Hơn thế nữa, anh ấy muốn giữ lại những ký ức xưa.
Ông Dũng bảo, giờ ông làm dép không phải chỉ để bán mà còn để dành tặng những người bạn, nhất là những đồng đội cũ từng vào sinh ra tử trong chiến trường năm xưa để cùng nhau nhớ về một cộng đồng cam khổ.
Bây giờ dân chúng không còn mắc kẹt nữa, có thể chỉ còn những người cùng trang như ông đi, mỗi ngày ông chỉ bán được một đến hai đôi.
Anh ấy, ký ức với anh ấy không thể quên được đó là những năm tháng ở chiến trường, anh ấy từng đi đôi dép cao su này. Dép rất đẹp và đi được trên mọi cung đường từ đường đất trơn trượt đến đá rêu, loại dép này có chế độ, độ cong và độ bám tốt, không bao giờ bị trượt ngã. Hơn thế nữa, đế dép rất dày, gai, những cành cây trong rừng không thể xuyên thủng được.
“Mỗi lần làm xong một đôi dép, tôi lại ghi nhớ đến ký ức ngày xưa”, anh Dũng chia sẻ.
Hơn 40 năm qua, anh Dung không nhớ nổi mình đã tặng cho đồng đội của mình bao đôi dép. Có dịp gặp lại ông ấy mang dép đi tặng. Nhiều người đến gian hàng của ông để mua, ôn lại chuyện những người lính xưa ông cũng tặng.
“Đến nay, ngày nào không ngồi làm dép là tôi thấy trống vắng. Còn sức khỏe, tôi sẽ vẫn còn tiếp tục sống với nghề. Những đôi dép sao dị dị này là một phần cuộc sống của tôi, cho tôi trở về với những tháng năm trẻ trong chiến đấu, gian khổ ”, anh Dũng tâm sự.
