Giá trị của các tư liệu khối như thời gian màu
Giữ lại những hình ảnh, hiện vật của từng cá nhân, từng gia đình, từng dòng họ để kéo dài tuổi thọ đồng thời phát huy giá trị của những tư liệu mà mọi người tin tưởng gửi gắm là một nhiệm vụ quan trọng và có thể hiện tại, sự trân trọng đối với quá trình xử lý của các bộ quản lý Trung tâm Lưu trữ quốc gia III.
Nhìn đôi bàn tay được đi nhẹ cẩn thận rất nhẹ nhàng từng trang thảo luận của các nhân viên Trung tâm Lưu trữ quốc gia III; rồi các tư liệu được đánh giá là khoa học và quản lý ở nhiệt độ phù hợp từ 18 đến 20 độ C, chúng tôi hiểu rằng, mỗi hiện vật, tư liệu ở đây đều được lưu giữ vô cùng cẩn thận.
Bà Nguyễn Thị Minh Thủy (con gái họa sĩ Bùi Trang Chước) tin tưởng và trao gửi hơn 1.000 tư liệu, tài liệu, bản thảo các tác phẩm là mẫu tem, mẫu tiền, huy hiệu, phiếu, ký họa… ảnh gia đình , hoạt động quý giá của cha mình vào Trung tâm Lưu trữ quốc gia III.
Bà Nguyễn Thị Minh Thủy chia sẻ: “Gia đình chúng tôi được biết, Trung tâm là nơi bảo quản khối lượng rất lớn tài liệu của các cơ quan, tổ chức, cá nhân, gia đình, dòng họ… Tuy nhiên, Trung tâm vẫn dành riêng cho quan tâm đối với tư liệu khối, tài liệu của cá nhân họa sĩ Bùi Trang Chước. Điều này làm cho gia đình chúng tôi rất xúc động. Đến nay Trung tâm đã và đang làm rất tốt công việc quản lý , trưng bày và quảng bá tới cơ quan, tổ chức, khách hàng tham quan trong và ngoài nước về khối tài liệu của cha. Đặc biệt với “Sưu tập Phác thảo các mẫu Quốc huy Việt Nam của họa sĩ Bùi Trang Chước”. Ngay từ khi tiếp nhận, Trung tâm đã nhận thức, đây là bộ tư liệu quý, vừa có giá trị thẩm mỹ cao, vừa có ý nghĩa lịch sử. Trung tâm đã kịp thiết lập hồ sơ gửi các chức năng và được Thủ tướng Chính phủ công nhận “Sưu tập Phác thảo các mẫu Quốc huy Việt Nam của họa sĩ Bùi Trang Chước” là Bảo vật Quốc gia. Đây là niềm vinh dự, tự hào đối với gia đình chúng tôi ”.
Sau 3 đợt tiếp nhận hiện vật tại nhà riêng của bà Hà Thị Ngọc Hà – con gái Đại tá, nhà ngoại giao Hà Văn Lâu (1918-2016), Nguyên Cục trưởng Tác chiến (Bộ Quốc phòng), Nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Trung tâm Lưu trữ quốc gia III tiếp nhận 107 đơn vị giấy quản lý tài liệu, 336 đơn vị quản lý ảnh, 815 xuất bản phẩm, khối tài liệu phản ánh đời sống và hoạt động nghiệp vụ quân sự, ngoại giao của Đại tá Hà Văn Lâu và nhiều sự kiện lịch sử quan trọng của đất nước.
Đặc biệt trong khối tài liệu này có những văn bản vô cùng có giá trị về tổng kết cuộc nói chuyện giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Hoa Kỳ tại Paris từ năm 1968 đến năm 1973; các bài viết của Đại tá Hà Văn Lâu về các sự kiện và nhân vật tiêu biểu của đất nước như sự kiện Mặt trận Bình Trị Thiên, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Thủ tướng Phạm Văn Đồng … Nổi bật trong khối tài liệu của Đại tá Hà Văn Lâu là những hình ảnh nói chuyện, ký kết Hiệp định Geneve năm 1954 và Hiệp định Paris năm 1973…
Bà Hà Thị Ngọc Hà chia sẻ: “Ba tôi đã mất, chúng tôi hiểu rằng khối tài liệu và ảnh này là những tư liệu vô cùng quý báu cần phải bảo quản, cất giữ, tiếp tục khai thác và sử dụng. Tôi rất yên tâm và tin tưởng giao toàn bộ khối tài liệu bảo quản tại Trung tâm. Đây là những hình ảnh, hiện vật sống của lịch sử sự kiện của đất nước. Qua đó, góp phần phục vụ công tác nghiên cứu cũng như xây dựng và phát triển đất nước ”.
Gìn giữ và phát huy sản phẩm lưu trữ tài liệu
Trong hội thảo “Ký ức của bạn, lịch sử của chúng ta” do Trung tâm Lưu trữ quốc gia III vừa tổ chức là một trong những hoạt động thực hiện sứ mệnh của Trung tâm Lưu trữ quốc gia III trong kho lưu trữ và phát huy di sản lưu trữ tài liệu.
Tại hội thảo, nhạc sĩ Doãn Nho đã kể cho các thành viên tham dự quá trình ra đời những khúc ca của ông được sáng tác trong những năm kháng chiến. Hay chuyện người làm nhạc sĩ đã trao gửi toàn bộ bản thảo các tác phẩm, tài liệu, tư liệu trong đời sáng tác của mình như: “Tháng Tám, lịch sử”, “Chiến thắng”, “Tiến bước dưới quân kỳ” , “Chiếc khăn Piêu”, “Người con gái sông La”, “Năm anh em trên chiếc xe tăng” … Đan xen giữa những câu chuyện là tiếng hát mộc mạc của nhạc sĩ Doãn Nho dành cho thế hệ trẻ . Những chiếc pháo tay của khán giả cho nhạc sĩ vừa kết thúc ngẫu nhiên biểu diễn là minh chứng sống động cho sự kết nối giữa quá khứ và hiện tại.
Theo chị Trần Việt Hoa, Giám đốc Trung tâm Lưu trữ quốc gia III, những tài liệu cũ, thậm chí bị rách, khi lưu trữ tại Trung tâm sẽ được bổ sung thêm một lớp mới, được cung cấp số hóa để xử lý nghiệp vụ và store vào những trang trọng điểm trong kho lưu trữ quốc gia. Sau đó, những tài liệu trang này được đưa ra triển lãm, xuất bản sách, được vinh danh thành Bảo vật Quốc gia, di sản UNESCO trong khu vực và trên thế giới, để cho hàng triệu người tiếp cận, nghiên cứu, tìm hiểu cuộc đời và những thành quả, những tác phẩm của cá nhân, chủ nhân tài liệu.
“Những giờ tài liệu trang này không nằm trong két sắt hay kho lưu trữ ở các gia đình nữa mà đã trở thành di sản quốc gia cho thế hệ kết nối tìm hiểu về lịch sử, văn hóa của đất nước, đó là minh chứng của sự tiếp tục cống hiến của các cá nhân, gia đình đối với đất nước. Chúng tôi rất trân trọng và xúc động trước sự hiến dâng ”, chị Trần Việt Hoa cho biết.
Hiện nay, Trung tâm Lưu trữ quốc gia III đang lưu giữ và quản lý hơn 14km giá tài liệu với nhiều loại hình như: Tài liệu giấy, tài liệu phim ảnh ghi âm, trong đó có 2 Bảo vật Quốc gia là bao gồm “Tập Sắc lệnh của Chủ tịch Chính phủ Lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa 1945-1946 ”; “Sưu tập Phác thảo các mẫu Quốc huy Việt Nam của họa sĩ Bùi Trang Chước”.
Lịch sử chính là linh hồn của mỗi dân tộc, do vậy mà việc giữ gìn và phát huy di sản tài liệu là sứ thần cao cả của những người làm công tác lưu trữ, để cho những người có thế hệ hiểu rõ hơn về nguồn dân tộc và những năm tháng hào hùng của cha ông ta.
Bài, ảnh: KHÁNH HUYỀN
